Төмөр уг нь дээд боловсролтой төлөв эр л дээ. Түүний амьдрал гэнэт орвонгоороо эргэнэ гэж хэн санах билээ. Тэр түүх нь тэрүүхэндээ тун сонин авай. Цэвэр тохиолдлоор гэхэд бараг болох талтай. Тэгэхдээ сэтгэлзүйчид чухам юу гэж үзэхийг хэн мэдлээ. Нийслэлийн нэгэн Мэргэжлийн сургалтын төвд багш байснаа гэнэт таксигаар амьдрал ахуйгаа болгохоор шийдсэн хэрэг л дээ. Хоёр өрөө байртай, хоёр хөөрхөн хүүхдийн эцэг, хэрдээ л аятайхан ханьтай гээд эр хүнд байх ёстой болгон уг нь түүнд байсан бөлгөө.
Гагцхүү багшийн цалин л багадаж санагдахаар тийм шийдвэр эхэндээ гаргасан гэхэд хилсдэхгүй юм. Ингээд амьтан ах, дүүгээс мөнгө зээлээд урьдчилгаа төлөн байж нэгэн такси үйлчилгээний компанитай гэрээ хийгээд гараад өгчээ. Ерээд оны эхээр бараг толгойтой бүхэн жолооны курст явж байхад дууриагаад жолооч болж орхисон ч өөрийн гэх унаагүй явсаар өнөөг хүрчээ. Төрсөн дүүгийнхээ машинаар хагас, бүтэн сайнд салхинд гарах маягаар хэрдээ л гайгүйхэн жолоо мушгидаг болчихсоныг нь ч хэлэх хэрэгтэй. Такси компанитай байгуулсан гэрээ ёсоор бол мэдээж өдөрт тодорхой тооны орлого тушаагаад, үлдсэнээр нь амьдралаа залгуулан мөн л тодорхой хугацааны дараа өөрийн болгоно гэсэн үг юм. Шинэхэн таксигаа барьж аваад, “Алтан шар зам”-аа ерөөгөөд гарч өгчээ. Есөн шидийн хүмүүс л гараа өргөх юм гэнэ.
Найз нарынхаа зөвлөгөөний дагуу дастлаа согтуу галзуу юм уу хэсэг бүлэг залуус авахгүй байхыг хичээж явав. Эхний өдөр болохоор сонирхолтойг ч хэлэх үү, зарим нэгэнтэй нь гангар гунгар гэсээр замаа амархан хороох ажээ. Анхны үйлчлүүлэгчийнхээ төлбөр болох хөх халзан мянгатаар ламаар аравнайлуулсан даллагын саваа мялаажээ.
Голдуу л улс төр ярьсан монголчууд байх юм гэнэ. Тэдэнтэй өөрийн дуртай сэдвээр ярьсаар, заримтай нь санал солилцон, ганц нэгтэй нь маргасан шиг явах ч сонирхолтой гэж юүхэв. Үд өнгөртөл давхиад нэгэн аятайхан газар хоол идэж аваад давхиж гарчээ. Өдөр амархан өнгөрч үдэш ч болоод иржээ. Такси компанид өгөх мөнгөө хийчихсэн болохоор санаа зовох зүйлгүй болоод иржээ. Үлдсэн нь халаасанд орох юм чинь банкаа сайн дүүргэж авахад л болох нь тэр байлаа. Ёсоор болгожээ. Үдэш болохын хэрээр үйлчлүүлэгчид нь өөрчлөгдөх хандлагатай болжээ. Яг тэр үед тэгж таарсан уу, баасан гараг тул тэгсэн үү халамцуу хүмүүс гараа өргөх нь олшрох төлөвтэй болжээ. Гэвч нүдэн багцаагаар ажиглаад бололцооны нөхдийг авч байлаа.
Ээлжит үйлчлүүлэгчээ “Саппоро”-гийн тэнд буулгаад хөдөлтөл нэгэн өсвөр насны охин гараа өргөсөн байна. Санамсаргүй авч орхижээ. Чухам бурхан илгээсэн үү, буг явуулсан уу, хэн мэдэх билээ. Нэлээд нүүрэмгий бололтой охин байжээ. “Дүү охин, хаана хүрэх вэ?” гэвэл “Хаана ч хамаагүй” болоод явчихаж. Бага зэрэг гайхсан авч бас ч гэж тоглож байгаа юм болов уу гэж бодоод хариу тоглох гэснээ болив. “Тэгээд чухам хаана хүрэх юм бэ?” хэмээн лавлавал, “Яармаг” гэх нь тэр. Хэлснээр нь явжээ. Гэнэт охин “Ах аа, тамхилаач?” гэхийг сонсохуйяа амнаас нь эхүүн үнэр үнэртжээ. “Ийм жаахнаасаа тамхи татаж болж байгаа юм уу?” гэж асуугчаа аядаад хүслийг нь биелүүлжээ.
Байдлыг ажвал бүр архаг тамхичин бололтой, уушгилж байгаа энэ тэр нь цаанаа л өөр байж. Тэр тамхиа татан, Төмөрөө жолоогоо мушгисаар Яармагийн дэнжид гараад иржээ. Яармагийн сургуулийн хавьцаа ирээд одоо хааш явахыг лавлавал “Ингэсхийгээд зогс доо” хэмээн их л додигор байх юм гэнэ. Хэлснээр нь зогсвол охин суугаад байжээ. “Ахын дүү төлбөрөө хийгээд буухгүй юм уу?” гэтэл “Мөнгө байхгүй” гэсэн байна. Гэнэт уур нь хүрээд ирсэн боловч биеэ бариад “Тэгээд яах болж байна даа?” гэхүй дор “Яасан ч яах вэ” гэх нь сонсогджээ. Төмөрөө эхлээд бүр гайхаж хоцорчээ. Тэгээд зогсоод байлтай биш. “Яасан ч яахав гэдэг чинь юу гэсэн үг вэ?” хэмээн тодруулах аядав. Охин “Яахав дээ, тохирчих уу?” гэсэн аж. Бүр цагаандаа гарсан бололтой байх юм гэнэ. Туршлагатай хүн түүнийг нь мэдрэлгүй яах билээ. “Тохирно гэдэг чинь юу гэж байгаа юм?” “Тохирохыг л хэлж байна ш дээ. Тантай нэг “унтчихъя”. Тэгээд болох уу?” гэх нь тоглож, шоглосон шинжгүй байжээ. Хэрэг бишдээд явчихжээ. “Тэгээд хаана унтах юм бэ?” хэмээвэл “Голын эрэг дээр ч болно ш дээ” гэх нь сурсан дадсан шинжтэй байж. Яг энэ үед Төмөрт нэг ёрын бодол ороод иржээ. Орь залуу охиныг нэг үзчихсэн ч яадаг юм гэж бодогдонгуут жолоогоо эргүүлсэн байна. Тэгж байхдаа охиныг ажвал тоосон шинжгүй харагджээ. Юу л болвол болог гээд Туулын эрэг рүү давхичихаж. Хүний хөлөөс нэлээд зайдуу гараад хэсэг бургасны хавьцаа зогссон байна. Зуны дулаан цаг болохоор даарч бээрэхийн зовлон байсангүй. Янзыг нь үзэхээр шийдээд “За, болох уу?” гэвэл охин толгой дохижээ.
Харанхуй болохоор тэр хавиар хүн амьтан ч харагдсангүй. Цагаан футболк, жинсэн богино банзалтай зэгзгэр шар охиныг бугуйгаас нь өөр рүүгээ аажуухан татвал өндийсхийгээд хүрээд ирсэн байна. Өвөр дээрээ суулгаад өгзөг, бөгсийг нь илэн озвол дуу алдаад хэлээ өгчээ. Нарийхан бяцхан хэлийг нь хөхөнгөө цамцыг нь тайлж орхитол охин бусдыг нь өөрөө тайчаад цээжинд нь наалдчихжээ. Нялх балчир охины халуун дулаан бие төөнөөд ойрд, бараг ойрын хэдэн жил гэрийн “бор”-оосоо өөрийг “нухаж” үзээгүй санагдаад биеэ барих чадвараа ч алджээ. Бэлэн бор нь ч өмдөө цоолох нь холгүй босч тонгочиж гарчээ. Өрөөсөн гараараа өмдөө доошлуулаад охины дээр гарсан байна. Үсрээд л хорь шүргэж яваа гэлтэй охин хоёр хөлөө алцайгаад хүлээн авах нь хэзээ язааны ч юм шиг санагдалгүй яахав. Ямар ч байсан үзэх ёстой юмыг хангалттай үзсэн нь илт байв. Юм орохыг юман чинээ бодолгүй бөгсөн биеэ тэрүүхэнд нь займчиж гарчээ. Халуухан юм болсон байна. Секс, тэр дундаа тохиолдлын явдал ийм сонин байдгийг бараг мартсан байлаа. Хуучин, залуудаа хааяа нэг үздэг байсан зүйл нь бүр тодроод ирсэн гэнэ. Эхнэртэйгээ хааяа хийхдээ бараг хагас цаг зардаг байсан бол тэр явдал түүний хажууд “жирэн год” байсан гэхэд болно л доо. Тэгсэн хэдий ч сайхан санагджээ.
Шинэ шөл уучихсан юм шиг, тамир тэнхээ ч нэмэгдэх шиг болжээ. Гэтэл адал явдал дуусаагүй байжээ. Их зальтай охин байв гэнэ. Босоод хувцаслах зуураа үг хаяад амжжээ. “Агаа, арай ингээд явчих юм биш биз” гэх нь нэг л адтай санагдсаныг хэлээд яахав. “Тэгээд яах болж байна?” гэвэл “Надад мөнгө хэрэгтэй байна” хэмээн үнэн голоосоо хэлжээ. “Чи харин надад мөнгө төлөх ёстой биш үү? Би өр цайрч байна гэж ойлгож байгаа ш дээ” гэвэл “Өр цайрдагаа цайрсан ч үлдэгдэл гэж нэг юм бий ш дээ” гээд салах янзгүй болоод иржээ.
Аргаа бараад, дээр нь цохичихсондоо бантаад 10 мянган төгрөг сарвайвал аваад, “Намайг Яармагийн зам дээр буулгачихаарай” гэжээ. Охиныг замд буулгаад хотынхоо төв рүү хүлгийн жолоо залав. Санаандгүй яваад “сайхан юм” үзчихсэн тул 10 мянган төгрөг ч яамай санагдалгүй яахав. Гүүр өнгөрөөд төв зам руу ороод иртэл нэгэн өндөр бүсгүй гар өргөн зогсч байлаа. Хайлаастын задгай гэх газар хүрэх юм гэнэ. Багцаалдвал 10 гаруй мянган төгрөг гарах мэт санагдсан учраас баяртай суулгаад хөдөлжээ. Бүсгүй их л албаны бололтой юм ярин явах аж. Хаана ч болсон юм нэг семинарт суугаад ядарч оройтсон бололтой юм. Хааяа эвшээн барин ам хамхилгүй ямар нэгэн юм ярьсаар Хайлаастад хүрээд иржээ. Харанхуй зам руу оруулаад давхиад байжээ. Бараг уулын оройд гарч ирээд үнэхээр нэг задгай хашааны дэргэд зогсоогоод “Би одоохон гэрээсээ мөнгө аваад ирье. Манайх энэ. Хэд гарав?” гэжээ.
“Шалихгүй дээ, 15 мянган төгрөг гарлаа” гээд хүлээгээд хоцорчээ. Өндөр бүсгүй ор сураггүй болжээ. Хүлээж цөхөөд хэд сигналдсан ч гэрээс хэн ч гарч ирсэнгүй. Болохоо ч байх шиг санагдсанд тэр айлд оржээ. Өвгөн, эмгэн хоёр ачтайгаа бололтой гурвуулаа оройн хоолоо идээд сууж байх юм гэнэ. Болсон явдлаа яривал “Ёстой мэдэхгүй, хүүхээ. Энэ задгайд манайхаас өөр айл байдаггүй юм. Хашаа хойгуураа нэг завсартай л даа. Түүнийг мэддэг л хүн бололтой” гэцгээжээ. Анхны өдрөө анхны хулхидалттай ийн таарах нь тэр. Ер нь таксины байтугай ердийн жолооч нарт ч тааралддаг зүйлийн хамгийн адтай хоёр нь ийнхүү таараад авсан нь зүй ёсны шахуу хэрэг байлаа. Хэдий урамгүй ч буцахаас яалтай билээ. Жаахан хамжааргатай байхгүй аваас болохгүй нь дээ гэх бодол толгойд нь хургаж авай. Замдаа хэдэн хүн дайгаад компанийнхаа мөнгийг өгөөд хоолны хэдэн юм өвөртлөөд харьжээ.
Хариад ганц л юмнаас айж байлаа. Түрүүчийн охиноос өвчин авчихаагүй байгаа гэсэн айдас тийнхүү сэтгэлийг нь зовоож асныг хэлээд яахав. “Өдөржин машинтай яваад ядраад байна. Сураагүй болохоор хэцүү юм” гэх зэргээр шалтаг тоочоод гэргийдээ ойртохгүй хоёр, гурав хоновол ямар нэг сэжиг ажиг тохиогоогүй нь нэг талаар аз бололгүй яахав. Орь залуудаа нэг удаа “шар медаль” зүүж байсан нь санагджээ. Эр хүний хамаг сүр сүлдийг авчихдаг айхавтар өвчин байдаг шүү. Доогуур үргэлж нойт оргиод амар заяа үзүүлэхгүй. Байнга идээ бээр цуваад байхаар бусад юм ёстой орхигддог юм билээ гэх зэргээр бодмогшлоод мартжээ. Төмөр хэдэн өдөр элдвийг бодолгүй давхисныг хэлэх хэрэгтэй. Тэснэ, тэснэ гэхэд яаж тэсэх вэ гэхээр нэгэн явдал наймдугаар сарын эхээр тохиосон байна. Нэгэн ням гарагт өглөө эртхэн гараад жирийжээ. Яагаад ч юм дотроо “Төмөр замчдын баяр Хонхор өртөөнд болох юм гэсэн. Яаж ийгээд үзчихдэг ч юм бил үү?” гэж боджээ. Гэхдээ эхлээд хэдэн төгрөг олох хэрэгтэй байв. Тэгээд Хонхор явж баяр үзээд буцахдаа хэдэн хүн авчиръя хэмээн товлоод давхижээ. Боломжийн хэдэн “юм” олчихоод гарах гэснээ юутай ч дахиад нэг тойрчихоор шийдээд Дуурийн театрын өмнүүр давхиж явтал гуч орчим насны гунхсан сайхан бүсгүй гараа өргөжээ. Суулгаж аваад хаачихыг нь асуувал “Хаачихаа ч мэдэхгүй байна. Хаашаа ч хамаагүй яваач” гэжээ. Хачирхсанаа гэнэт санаа аваад “Би Налайхын наана орших Хонхор өртөөнд болж байгаа Төмөр замчдын баяр үзэхээр явж байна” гэжээ. “Өө, тийшээ ч явсан яадаг юм” хэмээн өнөө бүсгүй өчжээ. Гэхдээ элдэв юм бодсонгүй. Ханьтай яваад ирэхийг зорьжээ. Өөрийгөө Уука гэж танилцуулсан бүсгүй Орхон аймгийнх гэнэ. Хот орж ирээд хоёр хонож байгаа ажээ. “Найзындаа урьд шөнө хонотол нөхөр нь согтуу ирээд агсам тавиад амраасангүй.
Уг нь нэг ажилд орохоор тохироод ирсэн юмсан. Даваа гарагт л уулзаж байгаад болохоос доо. Яадаг шүү юм билээ гээд л явж байлаа. Тантай цаг жаал нөхцөөе, тэгэх үү? Тэгж байтал учир нь олдох биз. Таних айл бараг байхгүй. Нэг хамаатных байдаг ч утас шөрмөс нь холбогдохгүй юм” гэх зэргээр бараг үнэн болов уу гэмээр зүйл ярьжээ. Цэмцгэрдүүхэн хувцасласан царайлаг, нуруулаг бүсгүй ажээ. Хажуудаа ийм амьтан суулгачихаад хоосон давхиад байхдаа яахав гэж санаад ундаа, печениэр дайлсан шигээ явжээ. Дан цамцных нь цаанаас хоёр хөх нь товойсхийгээд цагаахан хүзүү нь гэгээ татаад, банзлаа хумисхийн суусан ч хоёр чилгэр хөлийнхөө өвдгийг нийлүүлэн суусан нь үзэсгэлэнтэйг хэлэх үү. Ямар хувь заяа учруулсныг бүү мэд, ундаанаас нь уун, печенийг нь идэн үе үе сэтгэл гижигдэн инээсээр явжээ. Сайтар ажиглавал гэнэн гэхээр инээднийх нь цаана нэг нууцхан гуниг тээгээстэй мэт санагджээ. Амьдралын хур туршлагатай эр андсангүй. Зам зайтай тул яриандаа халангаа Уука ийн ярьжээ. “Дүү нь Багшийн коллеж төгсөөд Эрдэнэтэд очсон юм. Хүнтэй сууж, хүүхэд ч гаргалаа. Амьдрал нэг л болж өгдөггүй ээ. Би уг нь Дарханых л даа. Аав, ээж маань одоо тэнд бий. Хадмуудтайгаа муудаад гараад давхичихсан. Дархан ойрхон болохоор манай нөхөр эргэлдээд салахгүй байх гэж бодоод тэр л дээ. Манай хүн хааяа балгахаараа гар хүрээд байдаг болчихсон юм. Ажил ч зүгээр хийлгэхгүй ш дээ. Харагдсан болгонтой хардах гээд байдаг болсон доо. Тэгж амьдарснаас тэнэж яваад дууссан нь дээр шиг санагдаад. Нэг найз маань энд хувийн компанид ажилладаг юм. Чамд таарч тохирох ажил байгаа гэхээр нь ирсэн юм аа. Тэр ч үнэн бололтой. Маргааш өглөө очих ёстой. Тэр хүртэл яах билээ гээд явж байснаа яагаад ч юм танд гар өргөчихлөө. Юутай ч тантай хамт баяр үзэхээс” гэж ирээд л ярьжээ.
Нэг л мэдэхэд Хонхорын өртөөнд хүрээд иржээ. Хүн, машинд дарагдсан Төмөр замчдын баяр эхэлж байв. Баяр дуустал зайтай болохоор хоёулаа хоол, унд эргүүлэх болов. Юу хүссэн есөн хүсэл биелэхээр газар харагдана. Алхах ч зайгүй хүнсний наймаачид эгнэжээ. Баярт ирсэн хүмүүс байна юуны өмнө хуушуурдацгаая гээд хэдэн хуушуур, ундаа авангаа даруулга хийхээр нэг нэг шил шар айраг хамтруулжээ. Бэлээхэн ширээ, сандал дээр залраад хуушуураа идэн, шар айргаа шимцгээсэн байна. Уука уг нь их л хөгжилтэй бүсгүй бололтой. Даанч давхраатай хоёр алаг нүд нь нэг тиймэрхүү, хөнгөн гуниг тээжээ. Тэр нь үнэндээ Төмөрт падгүй байв. Одоо л баярлаж байвал болох биш үү? Ингэж өөрөөсөө асуугаад энэ тэрийг ярингаа хуушуураа идэн, пивоо уучихаад спортын уралдаан тэмцээн үзэхээр болжээ. Уука волейбол үзэх дуртай юм. Эмэгтэйчүүдийн тэмцээнийг үзэнгээ алга ташин уухайлаад сүйд гэнэ.
Тэгтэл багадаа бүр Дарханы охидын шигшээд тоглон өсвөр үеийн тэмцээнээс цөөнгүй медаль зүүж явсан адтай охин байжээ. Нээрээ нэг харахнаа өндөр нам тэнцүүхэн, өгзөг бүсэлхий донжтойхон, спортлог бүсгүй харагдаж авай. Залуу, аятайхан бүсгүйтэй зам нийлэн баяр үзэж яваа Төмөр ч дотроо баяртай байлаа. Ер нь сүүлийн үед нэг иймэрхүү зүйл таарчих гээд байдаг болсон нь ч сонин санагдах ажээ. Ялангуяа машинтай болсноос хойш бүр илт мэдэгдэх болсон билээ. Мэргэжлийн сургалтын төвд багш байхдаа шавь нартайгаа “явалддаг” гэх багш нарын талаар хааяа нэг сонсч байснаас өөрөө орооцолдож явсангүй. Тийм болохоор шинэ юм сонин санагдалгүй ч яах билээ дээ. Эмэгтэйчүүдийн гар бөмбөгийн тэмцээн ид дундаа очоод үдийн завсарлага авчээ.
Тамирчид хоолонд орохоор хавийн майхан, палатка руу одоцгоов. Хоёулаа ч өдрийн хоол идэхээр явжээ. “Хорхог аваарай. Халуун хорхог байна шүү” гэх чимээнээр очвол ёстой шинэ хорхог зарж байлаа. Махнаас нь идээд шөлнөөс нь ууцгаажээ. Даруулга хэмээн мөн л шил шар айраг уугаад бөх үзэхээр одов. Нэг их цолтой том бөх харагдсангүйд тэгсхийгээд волейбол үзэхээр явцгаажээ. Уука мөн л алга ташин уухайлан үзэх авай. Тэгсэн чинь холгүйхэн хөгжим эгшиглээд явчихжээ. Тэр зүг харвал Төмөр замын соёлын ордны жүжигчдийн тоглолт эхэлж байлаа. Дуу, бүжиг, хошин шогийн бяцхан тоглолт нь тэр хавьдаа л урлагийн тоглолт болсон нь мэдээж. Хүмүүс пиг шавсан тул бага зэрэг шахцалдаад иржээ. Яг энэ үеэр санаатай, санамсаргүй нь мэдэхгүй Уука Төмөрөөгийн өмнө ороод нуруугаа цээжинд нь наажээ. Үснээс нь нэг л анхилуун үнэртээд залуу биеийн илч төөнөөд биш ээ, биш. Золтой л тэвэрчихэлгүй гараа татаж авав. Хичнээн зогссоноо мэдсэнгүй. Их л удах шиг болжээ.
Гэнэт “Ямар гоё бүжиглэнэ вэ?” гээд Уука Төмөр рүү эргэхдээ бараг уруулаа шүргүүлчихсэнгүй. Төмөрөөгийн хуял тачаалыг энэ байдал бүр өдөөж орхижээ. Гэвч тулхтай эрийн хувьд тэр зэргийн юмыг тэвчилгүй яах билээ. Орь залуус шиг араас нь “жадлаад” зогсолтой биш. Тэгж байтал ашгүй концерт ч өндөрлөжээ. Тэр хавийн бусад үзмэрийг үзэн баярыг нэг бүтэн гороолохуй дор нар хэвийгээд ирсэн байлаа. Хоёулаа машиндаа суугаад энэ тэрийг ярьсан шигээ сэрүүн ундаа ууцгаажээ. Яриан дундаа бие биенээ тандаж амжлаа. “Ингэхэд чи өнөө шөнийг яанам билээ?”. “Ёстой мэдэхгүй” гээд Уука санаа алджээ.
-Тэгвэл юу ч гэсэн хоёулаа хамт явж байх уу? Баяр тарахаар хэдэн хүн аваад хот оръё.
-Тэгсэн ч яахав. Надад яарах юм байх биш. Иймэрхүү яриа өрнүүлээд хоёул машинаасаа гаран бөхийн сүүлийн даваа үзэв. Бөх л болсон хойно шөвгийн дөрөв, үзүүр түрүү болоод өнгөрчээ.
Спорт, урлагийнхны уралдаан, тэмцээний шагналыг өгөөд баяр ч өндөрлөжээ. Хот руу явах зорчигч мундах биш дээ. Арын суудалдаа дөрвөн хүн чихэж аваад хөдөлжээ. Шурхийн хот орж ирээд Төв шуудангийн орчимд буулгаад хоёулаа гангар гунгар гэсэн шиг халтуурдаа гарчээ. Ёстой л зүг чиггүй давхисаар шөнийн 23.00 цаг болгоод буув. Хоёулаа дахин ярих ч хэрэг байсангүй. Хотын төвийн нэгэн буудлын хагас люкс өрөөг хоногийн 35 мянган төгрөгөөр хөлслөөд оржээ. Дэлгүүрээс нэг шил жижиг архи, дарс, шар айраг, талх, хиам тэргүүтэн аваад орсныг өгүүлэх хэрэгтэй байх. Буудалд тухлаад өдрийн яриагаа үргэлжлүүлэн хундага тулгацгаажээ. Уука цагаан архинаас ёс юм гээд эхний 100 орчим архийг тогтоогоод ундаагаар даруулжээ. Тэгээд улаан дарс шимэн суусан байна. Төмөрөө архи нэг их уугаад байдаггүй ч гучаад насны бүсгүйн дэргэд хоёр хундага татахтайгаа байлгүй яахав. Араас нь шар айраг шимэн тамхилж суужээ. Төдөлгүй халаад ирцгээв. Цаг ч орой болжээ. Хоёулаа бараг үггүй ойлголцжээ. Амрахаар болж, гэрлээ унтраан ороо засаад шургацгаасан байна. Уука хувцасаа удаан бөгөөд донжтой тайлах агаад нүцгэн бие нь цонхоор тусах сарны гэрэлд хальт харагдан сэрэл тачаалд урин дуудах ажээ. Чармай нүцгэлээд өвөрт нь гулсаад орж ирсэн Уукагийн уруулыг озоод дараад авалгүй яахав. Бүдэгхэн дуу алдаад Уука амьсгал түгжжээ. Баахан ноолж нухаад чинээндээ тултал хөвчирсөн жадаа уганд нь тултал зоогоод хоёр гурав хүчтэй цохиод умдагт нь тулган хэсэг хөдөлгөөнгүй болжээ. Бүсгүй ч хэрдээ туршлагатай тул ямар нэг хориг тавьсангүй. Төмөрийн нуруунд хумсаа шигтгэн янаглах авай.
Их л тачаангүй бүсгүй бололтой. Хоёр хөлөөрөө Төмөрийн ууцаар ороогоод оцгонох нь эгдүүтэй гэж жигтэйхэн байлаа. Жирэмсэн болох барихаас өгсүүлээд бүсгүйчүүд янз бүрийн хориг саад тавьдгийг андахгүй тул асуухаар түр хөдөлгөөнөө хориод ийн хэлжээ. “Уучлаарай, би тавих гээд байх шиг байна. Дотор нь тавьж болох уу?” гэжээ. “Айлтгүй ээ. Жирэмслэх хугацаа өнгөрчихсөн” гээд өгзгөө өргөсхийх нь “Цохиод өгөөч” гэх адил болжээ. Хоёр хөх нь цээжин дороос нь тулаад бүлээхэн юм нь агшиж барих нь сэрлийг дээд цэгт нь хүргэснээр Төмөр үрийн сүнгээ бараг савных нь амсар дээр асгаж орхиж.
Хэсэг чанга тэврэлдэн, озолдон янаглаад нойтон сальфеткаар арчин өндийцгөөжээ. Нөхөртэйгээ муудалцсан, тэр нь томилолтоор Улаан-Үд явсан зэргээр ямар ч байсан сарын хугацаанд эр хүнтэй тийм ажил хийгээгүй ажээ. Хадмындаа байж байгаад гэнэт муудалцан хэрэлдсэнээс ийм явдал болжээ. Хүү нь хадмууд дээр нь өссөн болохоор дажгүй гэнэ. Харин өөрөө ажилтай болчихвол нэг хэсэг биеэ авч яваад гэр бүлийн асуудлаа шүүхээр шийдвэрлүүлэх хүсэлтэй байгаагаа ч нуусангүй. Нөхөртөө гомдсоных уу, яасан ч яахав гэж бодсоных уу Уука нэг л шийдэмгий харагдаж байв. Үйл хөдлөл нь ч тиймэрхүү байлаа. Хэргээ бүтээсэн хоёр өндийгөөд шар айргаар цангаагаа тайлжээ.
Тэд хоёул ойлголцсон болохоор биесээс цэрвэх хэрэг байсангүй нь мэдээж. Тэврэлдэн, озолцон суугаад шар айргаа шимцгээж байлаа. Цэл залуу, шив шинэ бүсгүйтэй хамт байгаа болохоор сэрэл тачаал сэргэмтгий ажээ. Юу юуны туханд хүрэлгүй өдөөгдөж, бэлэн зэхээстэй орон дээр дураар дургин тонгочиж байлаа. Ердийн үед хоногийн “ганц” болчихсон эрхтэн нь овоо өндийх янзтайд Төмөр ч урамтай байлаа.
Эхнэрээс өөр эмэгтэйтэй элдвээр хавьтаж бараг яваагүй болохоор шинэ юм үзэхээр сэргэг ч байдаг юм уу тун дажгүй санагдсаныг нуугаад яахав. Бэлгийн сулрал гэх аюул одоохондоо хол байгаагийн тэмдэг буй за. Хоёул үзэж тарж үсэрч наалдсаар, бас уусаар шөнө дөл болгоод амарчээ. Эр амьтны зөнгөөр үүр шөнийн заагаар гэнэт сэрж, дахин нэг амжуулчихаад тамхилав. Тэр зуураа Уукагаас маргааш хэрхэхийг нь асуулаа. “Ямар ч байсан нөгөө ажилд орохыг бодно. Эхний асуудал тэр байна” гэжээ. Өглөө босч нүүр гарыг наашлуулаад, ундаа уун дотроо бас засахчаа аядаад гарах болжээ. Нэгэнт ойлголцсон элдэв шалдав зүйл болоогүй болохоор Төмөр эр хүн шиг загнахаар шийджээ. “Юутай ч ажлынхаа асуудлыг шийдээд надтай холбоо барь” хэмээн утасныхаа дугаарыг, бас өдөр хоол иднэ биз гээд 10 мянган төгрөг өгчээ. Ингээд хоёр тийш одов. Ойрхон зуур хотоос “Гараад ирсэн”-ээ эхнэртээ дуулгажээ. Ингээд халтуурдаж гарлаа. Өдрийн 11.00 цагийн алдад Уука утасдан ажилд орсоноо баяртайгаар дуулгажээ. Харин тэр шөнийг хамт өнгөрөөхөөр тохирсныг ч хэлэх нь зүйтэй байх. Тэр хоёр түүнээс хойш “Сайн ах, дүү хоёр” болсныг хэлэх хэрэгтэй биз.
За яахав, хүний амьдралд ийм юм байх л даа. Харин үүнээс хойш Төмөр бараг донтой болсон гэхэд болно. Тэгэхдээ хормойн дон шүү дээ. Ямар сайндаа эхнэртэйгээ зах, дэлгүүр орохоор машинаараа явах зуураа гараа өргөсөн төдийгүй замаар яваа жирийн охид, бүсгүйчүүд рүү харц шиддэг өвчтэй болжээ.
Хүүхний, эрийн дон гэж эмгэг байдгийг сүүлийн үеийн сэтгэлзүйчид хэлдэг болсныг дуулгах хэрэгтэй байх аа. Яг л хар тамхи, татдаг тамхи, архи, тоглоомын зэрэг бүх донтой зэрэгцэхээр эмгэг ажээ. Ийм донтой болчихвол эр байтугай эм хүн ч хүнээ алддаг гэх юм билээ. Эр нь эмийг, эм нь эрийг цаг наргүй мөрөөдөх буюу хүсэмжилдэг болно гэсэн үг л дээ. Гэхдээ энэ нь цэвэр сэтгэлзүйн өвчин юм. Манайхан “Доод улаан хоолойн даралттай нөхөр” ч гэдэг билээ. Жинхэнэ эмгэг болох дааврын гажиг бас буй. Гиперсексуализм гэх тэр эмгэг бол тухайн хүний цусанд бэлгийн даавар ихэссэнээр өөрийн мэдэлгүй эсрэг хүйсийн хүнийг хүсэмжилнэ гэсэн хэрэг юм. Тийм хүнд дааврын эсрэг эмчилгээ хийгээд эдгээчихдэг бол дээрх Төмөр мэтийг эмчлэхэд маш бэрх ажээ. Туршлагатай сэтгэлзүйч л нэг магадгүй гэх. Тэгээд ч монголчууд хормойн донг угаасаа үзэн яддаг ард түмэн гэдгээр эл зохиолоо өндөрлөе. Бусдад сургамжтай байж мэдэх юм.
